ลอบสังหาร

คีตนาฏ วรรณบวร เจ้าหน้าที่โครงการของ Focus on the Global South เป็นหนึ่งในไม่กี่คนที่ทำงานใกล้ชิดกับชุมชนคลองไทรพัฒนาในช่วงปีแรก ๆ ในตอนนั้นเธอทำงานกับ Protection International ซึ่งเป็นองค์กรสิทธิมนุษยชนแห่งหนึ่ง 

“ชุมชนคลองไทรพัฒนาน่าเป็นห่วงมาก มีรายงานเข้ามาเรื่อย ๆ ว่าคนในหมู่บ้านเจอกับการข่มขู่และความรุนแรงทั้งฆาตกรรม พยายามฆ่า ยิงปืนข่มขู่ในตอนกลางคืน ทำลายพืชผลการเกษตรและทรัพย์สิน รวมถึงข่มขู่ทางกฎหมาย” เธอเล่าถึงช่วงเวลานั้น 

ความพยายามลอบสังหารเกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อมีเสียงปืนดังขึ้นรอบนอกชุมชน โดยมือปืนนั้นแฝงตัวในความมืดในสวนปาล์มน้ำมัน ต่อมา ชาวบ้านจึงป้องกันตัวด้วยการขุดหลุมหลบกระสุนและวางกระสอบทรายเป็นป้อมรักษาการทั้งสี่มุมของหมู่บ้าน

วันที่ 11 มกราคม 2553 ชุมชนคลองไทรพัฒนาสูญเสียนายสมพร พัฒภูมิ จากการถูกลอบยิง

วันที่ 12 พฤศจิกายน 2555 นางมณฑา ชูแก้ว อายุ 54 ปี และนางปราณี บุญรัตน์ อายุ 50 ปี ถูกยิงสังหารห่างจากจุดกั้นกระสอบทรายที่เป็นป้อมรักษาความปลอดภัยตรงทางเข้าหมู่บ้านเพียง 800 เมตร และพบปลอกกระสุนจากปืนไรเฟิลจู่โจม 10 นัดที่ปลิดชีวิตทั้งคู่ตกอยู่ในบริเวณที่เกิดเหตุ

 วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2558 นายใช้ บุญทองเล็ก อายุ 61 ปี ถูกยิงสังหาร ตำรวจจับกุมผู้เป็นมือปืน แต่ไม่ช้าก็ปล่อยตัวไป แม้ว่ามือปืนคนเดิมจะถูกจับกุมตัวอีกครั้งเมื่อปี 2559 ในข้อหาพยายามฆ่านายสุพจน์ กาฬสงค์ หลานของนายใช้ แต่ศาลจังหวัดสุราษฎร์ธานีตัดสินว่าเขาไม่มีความผิด เนื่องจากหลักฐานไม่เพียงพอ

ช่วงไม่กี่ปีมานี้ นักปกป้องสิทธิที่ดินในหลายชุมชนของไทยต้องเผชิญกับการข่มขู่ ความรุนแรง และการคุกคามทางกฎหมายจากบริษัทต่าง ๆ มาโดยตลอด

ปี 2560 บริษัทน้ำมันปาล์มฟ้องร้องชาวบ้าน 15 คน จากหมู่บ้านน้ำแดง ซึ่งเป็นสมาชิกของ สกต. ในข้อหาบุกรุก ทำลายทรัพย์สิน และอาชญากรรมอื่น ๆ ทำให้เจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าจับกุมและตั้งข้อหาพวกเขา  นอกจากนี้ ผู้หญิงนักปกป้องสิทธิที่ดิน 2 คน ถูกควบคุมตัวก่อนพิจารณาคดีเป็นเวลาเกือบ 2 เดือน เนื่องจากไม่มีเงินประกันตัว  7 คน ถูกศาลตัดสินจำคุกในเวลาต่อมา

องค์กร Protection International เรียกข้อกล่าวหานั้นว่าเป็น “การใช้กระบวนการยุติธรรมมาเป็นเครื่องมือข่มขู่คุกคามนักปกป้องสิทธิในที่ดินทำกินในระดับที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน”

การคุกคามครั้งล่าสุดเกิดขึ้นเมื่อเดือนตุลาคม 2563 ที่ชุมชนสันติพัฒนา ที่สถานการณ์เริ่มดีขึ้นก่อนหน้านี้ แต่มีมือปืนบุกยิงนายดำ อ่อนเมือง แกนนำชุมชนที่บ้านพัก แต่นายดำหลบกระสุนได้อย่างหวุดหวิดและหนีมือปืนไปได้ 

มือปืนคนดังกล่าวเคยทำงานให้บริษัทปาล์มน้ำมันที่มีความขัดแย้งกับชุมชน เขาถูกตั้งข้อหาพยายามฆ่า และต่อมาเดือนสิงหาคม 2564 เขาถูกตัดสินจำคุก 14 ปี 4 เดือน การตัดสินของศาลครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกที่ผู้ลงมือสังหารหรือใช้กำลังคุกคามชาว สกต. จำต้องรับผิดชอบต่อผลการกระทำของตน

อย่างไรก็ตาม ชุมชนคลองไทรพัฒนายังคงเฝ้ารอที่จะได้รับความยุติธรรมจากคดีฆาตกรรมสมาชิกทั้งสี่คนอยู่ ในขณะเดียวกัน แม้ว่าการก่อเหตุเหล่านี้จะทำให้ผู้คนทั่วทั้งหมู่บ้านหวาดกลัว แต่ก็เป็นเหตุการณ์ที่ทำให้ชาวบ้านแข็งแกร่งและมุ่งมั่นยืนหยัดต่อสู้เพื่อความยุติธรรมต่อไปด้วยเช่นกัน