แพลตฟอร์มที่ไม่เหมือนใคร

ช่วงที่เรียนมหาวิทยาลัย นลัทพรสมัครเข้าฝึกงานในตำแหน่งผู้สื่อข่าวประเด็นข่าวคนพิการของเว็บไซต์ประชาไท

“ตอนแรก เราตั้งใจจะทำงานวาดภาพให้หนังสือเด็ก แต่พอได้มาทำงานที่ประชาไท ก็ทำให้เราเห็นว่า ในทุกส่วนของสังคมไทย คนพิการยังไม่ได้รับการปฏิบัติในฐานะมนุษย์เลย”

หลังจากเรียนจบเมื่อปี 2558 นลัทพรได้เป็นผู้สื่อข่าวประจำให้กับประชาไท และต่อมาปี 2560 เธอก็ได้ก่อตั้งเว็บไซต์ ThisAble.me ขึ้นมาเพื่อเน้นสื่อสารประเด็นเกี่ยวกับคนพิการ

นลัทพรใช้รถวีลแชร์พาตัวเองไปร่วมกิจกรรมสัมมนา กิจกรรมขับเคลื่อน หรือแม้แต่การประท้วงทางการเมืองโดยกลุ่มคนพิการอยู่หลายครั้ง และจากนั้นไม่นาน ThisAble.me ก็เริ่มเป็นที่รู้จักในกลุ่มคนที่มีแนวคิดเสรีนิยมว่าเป็นแพลตฟอร์มที่ไม่เหมือนใคร

“สิ่งที่เราทำได้ ก็คือการให้พื้นที่แก่เรื่องราวของคนกลุ่มชายขอบ ในสังคม การนำเสนอเรื่องราวของคนพิการในสังคมไทยยังถูกยึดโยงไปกับการรอคอยความช่วยเหลือหรือการกุศลอยู่ เรื่องราวข่าวเกี่ยวกับคนกลุ่มนี้ก็เลยมักจะมาพร้อมกับการขอรับบริจาคผ่านหมายเลขบัญชีธนาคาร”

รูปแบบเกมโชว์ที่คนนิยมก็คือรายการที่ให้คนพิการหรือมีฐานะยากจนมาออกอากาศ เล่าถึงปัญหาหนี้สินและความทุกข์ยาก แล้วก็เล่นเกมหรือแสดงความสามารถพิเศษผ่านทางรายการเพื่อแลกกับเงินรางวัล

“การนำเสนอรูปแบบนี้ไม่ได้สะท้อนให้เราเข้าใจเรื่องราวของคนกลุ่มนี้เลย ซ้ำร้ายกลับลดทอนคุณค่าในความเป็นมนุษย์ของพวกเขาอีกด้วย” นลัทพรกล่าว “ในรายการนี้ ผู้พิการขาเดียวจะต้องโชว์ขาที่กุดเพื่อแลกกับกระสอบข้าวกลับบ้าน”

ThisAble ต้องการทลายความคิดเดิม ๆ เกี่ยวกับผู้พิการ แล้วทำให้คนในสังคมเห็นว่า เรื่องราวของผู้พิการไม่จำเป็นต้องวนเวียนอยู่กับความลำบากยากเข็ญอยู่ตลอดเวลา คนพิการก็เป็นคนที่มีความฝัน มีเพื่อนฝูง มีหน้าที่การงาน และมีความสัมพันธ์ทางเพศไม่ต่างจากคนอื่น ๆ

“บางคนตกใจมากตอนที่รู้ว่าเราเรียนจบมหา’ลัย” นลัทพรเล่า “แล้วยิ่งเรามีแฟน คนก็ยิ่งตกใจ แล้วก็ปฏิบัติกับแฟนเราเหมือนกับว่าเขาเป็นพ่อพระใจบุญมาโปรด”

ThisAble.me มีเนื้อหาที่ไวรัลและถูกพูดถึงเยอะมากคือเรื่องเซ็กส์ของคนพิการ เนื้อหาที่ดึงดูดความสนใจจนคนเข้าเว็บไซต์อย่างถล่มทลายคือบทสัมภาษณ์คนทำไซด์ไลน์ที่รับงานลูกค้าคนพิการ อีกเรื่องคือรีวิวประสบการณ์อาบอบนวดของชายตาบอด 2 คนที่ใช้บริการทางเพศ

“จู่ ๆ ก็หยิบประเด็นเรื่องความพิการกับเซ็กส์ขึ้นมาเล่า” มานิตย์ อินทร์พิมพ์ นักรณรงค์เพื่อสิทธิผู้พิการ อายุ 54 ปี กล่าว “มีความคิดที่อิสระแบบคนรุ่นใหม่และแตะถึงหลากหลายประเด็น สังคมไทยไม่ค่อยพูดเรื่องเพศมากนัก ยิ่งในกลุ่มคนพิการ ประเด็นนี้ยิ่งถูกผลักไปอยู่ในพื้นที่สีเทา”

มานิตย์เป็นผู้ก่อตั้ง Accessibility is Freedom กลุ่มรณรงค์เพื่อสิทธิของคนพิการในการเข้าถึงพื้นที่สาธารณะในกรุงเทพฯ นลัทพรทำงานร่วมกับมานิตย์อยู่บ่อยครั้ง จากการเขียนข่าวเกี่ยวกับเขาเมื่อครั้งที่มานิตย์เรียกร้องให้มีลิฟต์โดยสารเชื่อมไปบนสถานีรถไฟฟ้าและทางลาดเข้าห้างสรรพสินค้า

“คนพิการในไทยไม่กี่คนเท่านั้นที่จะมีทัศนคติและต้นทุนชีวิตที่จะเผยแพร่เรื่องราวเหล่านี้ได้” มานิตย์กล่าว “ดีใจที่นลัทพรเป็นกระบอกเสียงให้คนพิการ ไม่ใช่เพียงแค่การเรียกร้องสิทธิในการเข้าถึงสิ่งต่าง ๆ แต่รวมถึงบอกเล่าเรื่องราวชีวิต แม้แต่เรื่องเซ็กส์”

อรรถพล ศรีชิษณุวรานนท์ อายุ 39 ปี ผู้ก่อตั้งกลุ่มนักกิจกรรมคนพิการชื่อว่า Allism กลุ่มนี้เป็นที่รู้จักจากการแสดงละครทางการเมือง และการเข้าร่วมประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตย อรรถพลใช้วีลแชร์ครั้งแรกหลังจากถูกยิงเข้าที่ประสาทไขสัน

สำหรับอรรถพล ThisAble ช่วยสะท้อนความเป็นจริงของชีวิตเขา

“ในละครไทย ตัวละครที่พิการมักถูกนำเสนอว่าความพิการนั้นมาจากการถูกลงโทษหรือไม่ก็สามารถรักษาให้หายได้อย่างปาฏิหารย์ นี่เป็นการสะท้อนภาพคนพิการอย่างไร้ศักดิ์ศรีที่สุด” อรรถพลกล่าว “แต่ ThisAble มีการสื่อสารที่จริงใจ ตรงไปตรงมา และผมก็ดีใจที่ได้เห็นการเล่าถึงมุมอื่น ๆ ของคนพิการที่ไม่ใช่ด้านสู้ชีวิต เรื่องที่ผมชอบมากเลยคือเรื่องคนตาบอดที่กลัวผี”