กรณีกะเหรี่ยงบางกลอยที่ถูกขับไล่จากที่อยู่บรรพบุรุษมีแนวโน้มเข้าสู่ชั้นศาล ตัวแทนชาวบางกลอยเข้ายื่นหนังสือกับรัฐบาล เรียกร้องให้ไม่สั่งฟ้องคดีชาวบ้าน 29 รายหลังจากได้ยินข่าวลือว่าอัยการจะสั่งฟ้องข้อหาบุกรุกอุทยานเมื่อพยายามเดินทางกลับ “ใจแผ่นดิน” เมื่อปี 2564 ขณะเดียวกัน ศาลฎีกานัดอ่านคำพิพากษาคดีคล้ายกันที่นางแสงเดือน ตินยอด ถูกขับไล่จากที่ดินจ.ลำปางปลายกันยายนนี้

20 กันยายน ตัวแทนชุมชนบางกลอยยื่นหนังสือกับตัวแทนที่ทำเนียบรัฐบาล กรุงเทพฯ เพื่อให้แก้ไขปัญหาของชุมชนกะเหรี่ยงซึ่งถิ่นฐานของบรรพบุรุษในป่าตะวันตกประกาศขึ้นเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติเมื่อปีที่ผ่านมา พร้อมเรียกร้องให้อัยการไม่สั่งฟ้องชาวบ้าน

ชาวบางกลอยอาศัยอยู่ในกลุ่มป่าแก่งกระจาน โดยตกเป็นเป้าการคุกคามและละเมิดสิทธิอาศัยในที่อยู่เดิมของบรรพบุรุษมาต่อเนื่อง เนื่องจากผืนป่าถูกประกาศเป็นอุทยานภายหลังจากที่ชุมชนตั้งถิ่นฐานในบริเวณดังกล่าว ปี 2554 ชุมชนถูกไล่รื้อโดยเจ้าหน้าที่ป่าไม้ และชาวบ้านจำนวนหนึ่งได้เดินทางกลับไปพื้นที่ “ใจแผ่นดิน” ซึ่งเป็นที่อยู่บรรพบุรุษเดิมตามความเชื่อกะเหรี่ยงตอนต้นปี 2564 โดยตั้งใจจะกลับไปอยู่และทำไร่หมุนเวียน เป็นผลให้เจ้าหน้าที่จับกุมและตั้งข้อหาชาวบ้าน 29 คนข้อหาบุกรุกอุทยาน

ช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน ศาลฎีกามีกำหนดอ่านคำพิพากษากรณีแสงเดือน ตินยอด 28 กันยายนนี้ แสงเดือนเป็นชนพื้นเมืองจากบ้านแม่กวัก อำเภองาว จังหวัดลำปาง เธอถูกตั้งข้อหาบุกรุกป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่โป่งและอุทยานแห่งชาติถ้ำผาไทโดยเจตนา ซึ่งเขตอนุรักษ์ประกาศขึ้นหลังจากที่ครอบครัวเธอตั้งถิ่นฐานบริเวณดังกล่าว

ศาลอุทธรณ์ตัดสินให้รื้อถอนบ้านของแสงเดือนและให้เธอออกจากพื้นที่ จำคุก 1 ปีและเรียกค่าเสียหาย สี่แสนบาท พร้อมดอกเบี้ย 7.5 เปอร์เซ็นต์ รวมทั้งหมดร่วมหนึ่งล้านบาท เธอได้รับการประกันตัวและอยู่ระหว่างรอคำตัดสินศาลฎีกา

ตั้งแต่ 2557 นโยบายทวงคืนผืนป่าของรัฐบาลทำให้เกิดคดีความกว่า 34,692 คดี ในไทย จากการเก็บข้อมูลของกลุ่มติดตามสิทธิที่ดิน กระบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (พีมูฟ)

อ่านเรื่องราวของคนกับป่าในไทยและอินโดนีเซียที่ต่อสู้เพื่อยืนหยัดในที่ดินบรรพบุรุษ