8 พฤษภาคม 2565 มีการจัดกิจกรรมลงประชามติคำขอประทานบัตรเหมืองแร่ทรายแก้ว ต.คำโตนด อ.ประจันตคาม จ.ปราจีนบุรี ผลออก “เห็นด้วย” กับเหมือง ท่ามกลางคำถามและเสียงคัดค้าน
ปี 2560 สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดปราจีนบุรีได้รับจดทะเบียนคำขอประทานบัตรรวมกว่าห้าร้อยไร่ ชาวบ้านในพื้นที่ใกล้เคียงจึงรวมตัวกันในชื่อ “กลุ่มคำโตนดไม่เอาเหมืองแร่ทรายแก้ว” เพราะกังวลเกี่ยวกับความชอบธรรมในกระบวนการขอประธานบัตร เนื่องจากพื้นที่ทำเหมืองเป็นแหล่งต้นน้ำซึ่งตามพ.ร.บ.แร่แล้วไม่สามารถประกาศเป็นเขตแหล่งแร่เพื่อทำเหมืองได้
ในปีดังกล่าว ชุมชนได้ลงประชามติไม่เห็นด้วยกับคำขอประทานบัตร อย่างไรก็ตามในปีนี้ ได้มีความพยายามจัดประชามติใหม่อีกครั้ง และชาวบ้านพบว่ามีการโอนย้ายชื่อบุคคลเข้ามาในพื้นที่เกือบร้อยคน คาดว่าหวังเปลี่ยนผลการประชามติให้ทำเหมืองได้ พร้อมกับตั้งข้อสังเกตว่า การจัดรับฟังความคิดเห็นเปิดให้แค่หมู่บ้านที่ตั้งคำขอประทานบัตรเป็นหลัก ซึ่งคาดว่าในความเป็นจริง ผลกระทบจากการทำเหมืองจะกว้างมากกว่านั้น
ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา เครือข่ายขอให้ผู้ว่าราชการจังหวัดตรวจสอบเลื่อนการจัดงานจนกว่าจะมีการตรวจสอบให้ชัดเจน ทว่าไม่เป็นผล จึงปักหลักสังเกตการณ์งานประชามติตลอดวัน ท้ายที่สุด สรุปผลประชามติเห็นด้วย 91 คะแนน ไม่เห็นด้วย 82 คะแนน
ชาวบ้านกลุ่มคำโตนดไม่เอาเหมืองทรายแก้วประกาศเตรียมยื่นฟ้องศาลปกครองในเร็วๆ นี้
ที่มา: เหมืองแร่ เหมืองเลย V2
